معامله همه گندم ایران در بورس‌کالا؛ از سال آینده
حامد سلطانی‌نژاددر گفت و گو با مهر با بیان اینکه قرار است کل گندم تولیدی سال آینده از طریق بورس کالا مورد مبادله قرار بگیرد، گفت: براساس ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی، محصولاتی که قرار است در بورس کالا عرضه شوند و شکل حمایتی آنها از قالب خرید تضمینی به قیمت تضمینی تبدیل شود، هر سال باید تعیین شوند و برای سال بعد آنها تصمیم‌گیری شود؛ درباره محصول گندم نیز ما هم‌اکنون در آستانه تصمیم‌گیری هستیم و با وزارت جهادکشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی ایران طرح را پیش می‌بریم. وی تصریح کرد: همه به این نتیجه رسیده‌اند که اجرای سیاست خرید تضمینی برای دولت امکان‌پذیر نیست؛ چراکه بار مالی بسیار سنگینی را به دولت تحمیل می‌کند پس ما به سمتی پیش می‌رویم که سیاست قیمت تضمینی را در قالب بورس کالا اجرایی کنیم.مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران ادامه داد: بر این اساس کشاورزان محصول خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند و مابه‌التفاوت قیمت فروش در بورس و نرخ حمایتی تعیین‌شده برای گندم، توسط دولت به‌حساب تولیدکنندگان واریز خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در یک دوره زمانی خیلی کوتاه شاهد عرضه حجم انبوهی از گندم هستیم، گفت: برداشت گندم از فصل بهار تا پاییز ادامه دارد و نهایتا طی ۶ماه باید تکلیف کل محصول تولیدی مشخص شود و قطعا این حجم از تقاضا طی چنین مدت کوتاهی وجود ندارد.سلطانی‌نژاد اضافه کرد: هم‌اکنون دولت گندم خریداری شده را ذخیره و آن را به‌تدریج به نانوایی‌ها و دیگر مراکزی که نیاز دارند، واگذار می‌کند.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران با تأکید بر اینکه باید چنین مشابهت‌سازی‌‌هایی در اجرای عملیات قیمت تضمینی نیز انجام شود، گفت: چراکه اگر قرار باشد در مدت کوتاهی این حجم از محصول وارد بازار شود، قیمت‌ها می‌شکند؛ بنابراین وجود یک بازار‌ساز و کسی که ذخایر استراتژیک را نگهداری می‌کند، ضروری است. سلطانی‌نژاد ادامه داد: ما با شرکت بازرگانی دولتی مذاکراتی می‌کنیم که ابتدا بازارگردان‌هایی داشته باشیم چون سیستمی را که وابسته به دولت بوده نمی‌توان طی یک‌سال از آن جدا کرد.
وی تصریح کرد: پس حداقل باید حمایتی که از جانب خرید انجام می‌شود، ادامه داشته باشد و بخش حمل‌ونقل و انبارداری به بخش خصوصی واگذار شود یا اینکه دولت هم حضور داشته باشد ولی نگرش بخش خصوصی را داشته باشد.
- تفاوت گندم باکیفیت و بی‌کیفیت مشخص می‌شود
این مقام مسئول با بیان اینکه وقتی گندم در بورس عرضه می‌شود بحث کیفی بودن آن مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: در این راستا بحث عدم‌اختلاط گندم مورد بررسی و پایش قرار می‌گیرد. وی ادامه داد: ضمن اینکه ما ۲نوع گندم داریم؛ آزاد و یارانه‌ای. در قسمت گندم یارانه‌ای هدف از عرضه در بورس فقط شفافیت است اما در قسمت گندم صنف و صنعت که یارانه‌ای نیست هدف کیفیت هم هست؛ یعنی اگر کیفیت گندمی بالاتر است، قیمت آن نیز بالاتر است؛ به‌عنوان مثال وقتی قیمت گندم معمولی ۸۰۰ تومان است، گندم با کیفیت بالا به بورس می‌آید و با نرخ ۱۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد، قیمت تضمینی نیز ۱۳۰۰ تومان است؛ بنابراین دولت فقط ۳۰۰ تومان مابه‌التفاوت آن را پرداخت می‌کند. پس در این میان تفاوت گندم‌های باکیفیت و بی‌کیفیت نیز مشخص می‌شود.
- مدیریت بازار محصولات کشاورزی
یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هم‌اکنون به‌دلیل مهیا نبودن زیرساخت‌های لازم و روند سنتی مبادلات محصولات کشاورزی، هزینه‌های زیادی در روند تولید و فروش محصولات روی دوش دولت و کشاورز است، گفت: در بلندمدت باید سیاست قیمت تضمینی و عرضه کالاها در بورس، جایگزین خرید تضمینی شود که البته به همراه اجرای این سیاست، مهیا کردن زیرساخت‌ها، امری ضروری است. سیدراضی نوری تأکید کرد: البته در کنار تأمین زیرساخت‌های لازم باید به فرهنگسازی و آموزش کشاورزان نیز توجه ویژه‌ای داشت تا کشاورزان با نحوه انجام معامله در بورس آشنا شده و شرایط حضور در آن را پیدا کنند. نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه عرضه محصولات مختلف در بورس کالا امکان انطباق بیشتر با قیمت‌های جهانی را فراهم می‌کند، افزود: انجام معاملات کالاهای مختلف در بورس موجب می‌شود به‌تدریج قیمت‌ها به سمت واقعی‌تر شدن و هماهنگی بیشتر با بازارهای جهانی حرکت کند که این خود یک مزیت مهم است. وی با تأکید بر اینکه سیاست قیمت تضمینی، فشار مالی ناشی از اجرای سیاست خرید تضمینی را از بودجه دولت کم می‌کند، از پرداخت بموقع و عدم‌تأخیر پول کشاورزان سخن گفت. به گفته وی کشاورزان به کمک انجام معامله محصول خود در بورس می‌توانند طی چند روز کاری مطالباتشان را از خریداران دریافت کنند.